تاریخچه آتش نشانی جهان

امروزه در هیچ یک از کشورهای جهان نمی توان شهر بزرگی یافت که در آن برای پیشگیری و مبارزه با آتش تشکیلات آتش نشانی و ایمنی وجود نداشته باشد .

دو سئوال اساسی در این زمینه مطرح می باشد که عبارتند از :

۱-چه انگیزه ای یا عاملی موجب تشکیل و توسعه سازمان آتش نشانی شده است .

۲-چرا کشورهای صنعتی پیشرفته توجه بیشتری به تشکیلات آتش نشانی داشته و همواره در صدد تکمیل همه جانبه این موسسه خدماتی بر آمده اند . در واقع سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی با حفاظت و صیانت از سرمایه های ملی در برابر آتش سوزی و حوادث می تواند نقش مهمی را در توسعه اقتصادی کشور داشته باشد . بطور کلی قبل از آنکه بشر به آتش دسترسی پیدا کرده و از آن استفاده کند آثار و خطرات و آن را مشاهده کرد بعنوان مثال زمانی که در اثر اصابت صاعقه جنگل دچار آتش سوزی می شد ، بشر اولیه مشاهده کرد که در نتیجه آتش نور و حرارت تولید می شود از طریق مرگ حیوانات مختلف که در محاصره آتش قرار گرفتند و حوادث دیگر مواردی بود که خطرات آتش از بدو پیدایش آن ثابت کرد ، بطور دقیق مشخص نیست که انسان از چه تاریخی به آتش دست یافت . یکی از قدیمی ترین نشانه ها در این خصوص در سال ۱۹۱۹ در غار شوکتین بدست آمده ، استخوانهای سوخته که در این غار واقع در نزدیکی چین بدست آمد ثابت می کند انسان چگونگی استفاده از آتش را می دانسته است نشانه های دیگر نیز مانند غار کشف شده در دوردونی فرانسه که بقایای کوره ها و اجاقهای این غار نشان می دهد که هزاران سال قبل آتش مورد استفاده قرار می گرفت .

به هر ترتیب انسان به آتش دست یافت و از آن استفاده کرد و علاوه بر رفاه و آسایش حاصل از استفاده آن مانند نجات از تاریکی و سرما ، پخت و پز ، دور ساختن حیوانات وحشی و غیره به پیشرفت مهمی نظیر ، ابزار سازی ، سفالگری وذوب فلزات نیز نائل شد .

شهرهایی چون لندن ، توکیو ، نیویورک ، شیکاگو ، بالتیمور ، هامبورگ ، سانفرانسیسکو هنوز خاطره حریقهای و حشت آور خود را از یاد نبرده اند . حریقهایی که هر یک از این شهرها را در معرض انهدام و نابودی کامل قرار داد و هنوز پس از گذشت سالها به عنوان یک فاجعه بزرگ از آن یاد می شود .

پس از آتش سوزی لندن ، زندانهای انگلیس مدتها مملو از بدهکارانی بود که تمام دارائی خود را در این حریق از دست داده ورشکست شده بودند و شاید تنها راه حلی که به نظر می‌رسید ابداع بیمه آتش سوزی بود . بدین ترتیب خسارت ناشی از حریقهای احتمالی بین گروه کثیری تقسیم شده و در نتیجه از ورشکست شدن افراد جلوگیری می شد . اقدام به تاسیس بیمه آتش سوزی به مفهوم امروزی برای نخستین بار در ۳ دسامبر ۱۵۹۱ در شهر هامبورگ آلمان صورت گرفت این موسسه صندوق آتش سوزی هامبورگ نام داشت .

در انگلستان بعد از حریق بزرگ لندن ، شرکتهای بیمه بشکلهای مختلف درخصوص پیشگیری و اطفاء حریق شروع به فعالیت کردند . حریقهای بعدی شرکتهای بیمه را در معرض خطر قرار داد . بهمین دلیل در سال ۱۸۳۳ در لندن از ادغام واحدهای آتش نشانی چند شرکت بیمه سازمان واحدی بنام بنگاه ماشینهای آتش نشانی اندن تاسیس شد . این موسسه ۸۰ نفر آتش نشان  تمام وقت در ختیار داشت که در ۱۳ ایستگاه آتش نشانی خدمت می کردند و در همین سالها نخستین تلمبه های بخار آتش نشانی اختراع  شد .

تاریخچه آتش نشانی در ایران

حدود ۱۵۰ سال پیش قوای روسیه تزاری به لحاظ اشراف سیاسی و اجتماعی بر شهر تبریز که آن زمان پایتخت و مقر ولیعهد بوده و به صرف حفظ منافع مادی خود، یک واحد آتش‌نشانی در این شهر ایجاد می‌نماید. این واحد را می‌توان اولین واحد آتش‌نشانی در ایران نامید و لوازم و تجهیزاتی نیز از آن باقی‌مانده است که در موزه آتش‌نشانی تهران نگهداری می‌شود. از سوی دیگر انگلیسی‌ها نیز که در اواخر دوران قاجار، جنوب ایران و خصوصا مناطق نفت‌خیز را در سیطره خود داشتند، مقارن همان زمان دارای امکانات اطفای حریق در آن مناطق بودند.

شاید تاسیس دومین واحد آتش‌نشانی با توجه به نیاز پالایشگاه نفت در مسجد سلیمان یا آبادان باشد. در تهران نیز اولین واحد آتش‌نشانی در سال ۱۳۰۳ شمسی در گاراژی به نام حسنی در سه‌راه امین‏حضور توسط یک ژنرال روسی با چند دستگاه اتومبیل با مارک (ان-آ-گ) و با ۱۵ نفر پرسنل از درجه‌داران نظامی شروع به کار نمود و در سال ۱۳۰۷ با پیگیری تیمسار کریم آقا بوذرجمهری که گویا سرپرست بلدیه بوده، قبرستان قدیمی موجود در میدان حسن آباد (ایستگاه آتش‌نشانی فعلی) تبدیل به اداره ماشین‌های آب‌پاش شد که تجهیزات آن همان چهار دستگاه اتومبیل و پرسنل مربوطه بوده و فلسفه احیای آن صرفا آب‌پاشی معابر، خیابان‌ها و آبیاری درختان شهر و گاهی نیز شرکت در حریق‌هایی که آن زمان به وقوع می‌پیوسته بوده است.

بعدها نام اطفائیه به این واحد اطلاق گردید و بدین منظور از متخصصان آلمانی و روسی دعوت شد، که در این رابطه شخصی به نام موسیو وال رول آلمانی با تعلیمات و تجهیزات مختصری به اداره اطفائیه سر و صورتی داد که موجب شد توجه مسوولان شهرداری به این مهم جلب گردد. بروز حریق‌های بزرگ و متعدد که زاییده توسعه شهر تهران و صنعتی شدن اقتصاد بود با تهیه تجهیزات مبارزه با حریق و آموزش پرسنل حرفه‌ای، شرایطی را ایجاب نمود که دومین ایستگاه آتش‌نشانی در شمیرانات تاسیس و تا سال ۱۳۲۶ شمسی همین دو ایستگاه فعالیت داشتند و طبعا جوابگوی نیازهای شهر نبودند و لذا طرح ایجاد سه ایستگاه دیگر آتش‌نشانی در دروازه دولاب و جنوب میدان مولوی و همچنین در چهارراه عباسی ریخته شد که با تلاش روسای وقت آتش‌نشانی پس از دو سال این ایستگاه‌ها در سرویس آتش‌نشانی شهری قرار گرفتند، لیکن گسترش روزافزون و بی‌رویه شهر تهران و مرکزیت دادن ادارات و صنایع، احداث ساختمان‌های بدون رعایت اصول شهر‌سازی و … وظایف سنگینی از قبیل نجات مردم از زیر آوار تا رسیدگی به زلزله‌زدگان بر عهده سازمان آتش‌نشانی قرار گرفت. تا اینکه واحدی با عنوان گروه «امداد و نجات» در سال ۱۳۴۰ در ایستگاه حسن آباد دایر شد تا در کنار واحد اطفای حریق کار آن صرفا نجات و امداد باشد.

ناگفته نماند که در سال ۱۳۳۰ که لزوم آموزش‌های فنی، حرفه‌ای متناسب با علم آتش‌نشانی احساس شد، عده‌ای جهت گذراندن آموزش حرفه‌ای به کشورهای خارج اعزام شدند و پس از مراجعت امور تدریس آتش‌نشانان را بر عهده گرفتند. در سال ۱۳۵۰ تعداد ایستگاه‌ها به هفت مورد رسید و در سال ۱۳۵۳ سه ایستگاه دیگر نیز ساخته شد. در سال ۱۳۵۵ تعداد ایستگاه‌ها به ۱۳ ایستگاه حریق و نجات و سه ایستگاه دیگر نیز در سال ۱۳۵۶ اضافه شد؛ مجموعا ۱۶ایستگاه که در آنها سه ایستگاه نجات نیز وجود داشت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در طول ۱۰ سال تا پایان ۱۳۶۸ مجموعه ایستگاه‌های آتش‌نشانی به ۲۶ایستگاه حریق و هفت ایستگاه امداد و نجات رسید.

تاریخچه سازمان آتش‌نشانی و خدمات‌ایمنی شهرداری کاشان

حدود ۴۴سال پیش بتاریخ ۱۳۵۶ اولین واحد آتش نشانی در شهرداری کاشان در ایستگاهی واقع درخیابان امام خمینی (ره)توسط شهردار وقت با یک دستگاه خودروی با تعدادی مامور تاسیس، که هم اکنون به علت فرسودگی از رده خارج شده است ،به مرور زمان به علت گسترش شهر و بروز حریق های کوچک و نسبتا بزرگ موجب گردید که توجه مسئولین وقت به این مهم جلب، که با تهیه تجهیزات مبارزه با حریق و آموزش حرفه ای پرسنل و توسعه و تجهیز ایستگاه های آتش نشانی به این واحد سروسامانی داده شود.
هم اکنون سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی کاشان با ۶ ایستگاه فعال که ششمین ایستگاه از ۷مهر امسال فعالیت خود را آغاز کرده در عملیات های اطفاء حریق وامدادو نجات وبا تجهیزات نسبتا کامل علاوه بر پوشش خدمات ایمنی مورد نیازشهروندان درحومه شهروحتی گاهی تامرز شهرستان نیز خدمات اطفائی و امدادی ارائه می نماید.

مازنده از آنیم آرام نگیریم موجیم که آسودگی ما عدم ماست